Gian Lorenzo Bernini ile Barok Dönemi Heykel Sanatı
Tutkusu, yeteneği ve dramaya olan eşsiz hakimiyetiyle Gian Lorenzo Bernini, canlı sanat eserlerinde yeni bir tarz başlattı. Gian Lorenzo Bernini, 17. yüzyılın en büyük heykeltıraşlarından ve sanatçılarından biri olarak hatırlanır. Hristiyan konuları ve antik Greko-Romen kültürü ve mitolojisinin unsurlarını kullanarak İtalya’da Barok Dönemi Heykel Sanatı‘ na öncülük etti . Eserleri, titizlikle karmaşık süslemeleri ve oldukça dramatize edilmiş doğasıyla biliniyordu. Ayrıca Roma’da çok sayıda bina ve tiyatro seti tasarlayan bir mimar olarak da çalıştı. Aşağıda Barok Dönemi Heykel Sanatı‘ nın babasının hayatı ve kariyeri hakkında 11 gerçek bulunmaktadır.
Pietro ve Gian Lorenzo Bernini: Baba Nasılsa, Oğul da Öyle
1598’de Napoli’de doğan Gian Lorenzo Bernini, sanat dünyasında başarıya ulaşmak için eşsiz bir konumdaydı. Babası Pietro Bernini, kendi başına yetenekli bir heykeltıraştı ve Bernini‘ yi sanatta destekledi. Çocuk, babası papalık komisyonu aldığında ve ailesini Roma’ya taşıdığında sekiz yaşında yetenekli bir dahiydi. Bernini bu süre zarfında babasına yardım etti ve Papa V. Paul’ün yeğeni Kardinal Scipione Borghese’nin dikkatini çekti.
Kardinal Borghese, kardinalin Roma’daki villasını dekore eden genç Bernini‘yi himaye etti. Bernini‘ nin eserlerinin çoğu bugün hala Villa Borghese’de sergilenmektedir. Yirmi iki yaşındayken ilk papalık siparişini aldı. Sonraki sekiz yıl boyunca hala en iyileri arasında sayılan dört heykelini de üretti; Aeneas, Anchises ve Ascanius , Proserpina’nın Tecavüzü , Apollo ve Daphne ve David. Bu inanılmaz eserler onu başarıya fırlattı, tıpkı arkadaşı ve eski öğretmeni Kardinal Maffeo Barberini’nin Papa Urban VIII olarak seçilmesi gibi.
Papalık Komisyonlarından Biri, Gian Lorenzo Bernini’ yi Neredeyse Yok Ediyordu
Papa, kiliseler için sayısız sipariş üreten Gian Lorenzo Bernini‘ yi destekledi. Ayrıca, Aziz Petrus Bazilikası için yükselen ikiz çan kulelerinin önemli bir sanatsal ve mimari tasarımcısıydı. Ancak, cephe yer yer çatlamaya başladı ve kuleler terk edilmek zorunda kaldı. Bernini, daha sonraki araştırmalar hatanın kendi işinde olmadığını kanıtlasa da, başarısızlıktan dolayı derin bir melankoliye kapıldı. Birkaç yıllık umutsuzluğun ardından, Santa Maria della Vittoria’daki Cornaro Şapeli’nin tasarımı ve muhteşem Dört Nehir Çeşmesi için bir papalık siparişi ile sanat camiasının ön saflarına geri döndü. 28 Kasım 1680’de felç geçirerek ölmesinden sadece birkaç hafta öncesine kadar önemli ve aktif kaldı.
Gian Lorenzo Bernini, Başlangıçta Bir Hakaret Olan Barok Heykeltıraşlığının Öncüsüydü
Bugün “Barok” kelimesi süslü güzellik imgeleri çağrıştırsa da, başlangıçta bir küçümsemeydi, bir sanat eserini grotesk, deforme olmuş veya aşırı ayrıntılı olarak etiketliyordu. Rönesans , basit ve kesin temsilin güzelliğini kutlayarak antik Yunan ve Roma’nın klasik sanatsal ilkelerine dönüşü teşvik etti . Ancak barok Sanatçılar dramatik olanın değerini gördüler. Zamanın donmuş bir anının gerçekliğini sunarak izleyicinin dikkatini çekmeye çalıştılar.
Gian Lorenzo Bernini’ nin Ellerinde, “Mermer, Balmumu Kadar Etkileyici ve Hamur Kadar Yumuşak Olabilir”
Ünlü sanatçı Gian Lorenzo Bernini‘ nin kendisine ait bu alıntı, çağdaşı ve biyografi yazarı Filippo Baldinucci tarafından kaydedilmiştir. Bu övünme boşuna değildi. Bernini, ışık, gölge ve heykelini yaptığı taşın tutarlılığını kullanmada ustalaştı. Saç, ip, kumaş, deri ve çelik gibi diğer maddeleri ürkütücü bir gerçekçilikle tasvir etmek için anlayışını kullandı. Belki de bunun en çarpıcı örneklerinden biri , Pluto’nun parmaklarının Persephone’yi sürüklerken uyluğunun esnek derisinde rahatsız edici girintiler yaptığı Proserpina’nın Tecavüzü adlı eseridir .
Gian Lorenzo Bernini’ nin Aldığı En Çok Eleştiri, Tam da Bu Yetenekti
Gian Lorenzo Bernini hayatı boyunca büyük bir başarı elde etmiş olsa da, özellikle ölümünden hemen sonraki dönemde, eleştirmenlerden yoksun olduğu anlamına gelmiyordu. Klasik sanatın yüksek, sade tarzının savunucuları , onun taşı başka bir malzeme gibi gösterme konusundaki eşsiz yeteneğini küçümsedi. Bunu, ortamının bütünlüğüne bir ihanet olarak gördüler ve Barok Dönemi Heykel Sanatı‘ nın dramayı abarttığını, izleyicisinin dikkatini çekmek için teatral hilelere güvendiğini ileri sürdüler.
Gian Lorenzo Bernini’ nin Dramatik Yeteneği, Tiyatroda Geliştirildi
Gian Lorenzo Bernini’ nin Barok Heykelleri, çok az kişinin yaptığı gibi duyguyu yakalar, bu beceri tiyatroya olan sevgisiyle paralel olarak gelişmiş ve rafine edilmiştir. Sadece oyun yazmakla, yönetmekle ve oynamakla kalmadı; aynı zamanda sahne dekorlarının ve sahne sahnelerini canlandıran karmaşık makinelerin tasarımına da yeteneklerini ödünç verdi. Dramatik olana olan bu düşkünlüğü, performans sanatının başka bir biçimi olarak heykele olan yaklaşımını etkiledi. Aslında, tiyatroya olan aşinalığı ve bir aktör olarak kendi yetenekleri, eserlerinde ölümsüzleştirdiği duyguları doğru bir şekilde yaratmasına yardımcı oldu.
Bernini, bir ayna kullanarak, heykelini yaptığı sahnelerde gerçekleşen eylemleri ve duyguları kendisi modellerdi. Aslında, geleceğin Papa Urban VIII ve Bernini‘ nin çalışmalarının uzun süreli destekçisi olan Barberini, Bernini kendi modeli olarak poz verirken bizzat aynayı tutardı. Barberini, Bernini‘ nin Davut heykelinin yaratılışı için aynayı tutuyordu. Sapanını dev Golyat’a doğru fırlatmadan hemen önce yakalanan Davut gergindir, kaşları çatılmış, çenesi sıkılmış, ayak parmakları tutunmak için yere gömülüdür. Michelangelo’nun Davut’unun yanında değerlendirilen bu eser, klasik ve barok heykel arasındaki farkların çarpıcı bir örneğidir . Biri, hayattan büyük bir karaktere statik, dengeli bir övgüdür, diğeri ise çobanın çaresiz mücadelesinin gerçek ve içgüdüsel bir anıdır.
Gian Lorenzo Bernini’ nin Doğru Tasvirlere Olan Bağlılığı Fiziksel Modellemenin Ötesine Geçti
Henüz on beş yaşındayken, Gian Lorenzo Bernini, İngilizce’de Saint Lawrence olarak bilinen, adını aldığı aziz San Lorenzo’nun heykelini üstlendi. Aziz, diri diri yakılarak şehit edilen erken kilisenin bir kütüphanecisiydi. Azizin yüzünde gerçekçi bir acı ifadesi elde etmek için, on beş yaşındaki Bernini kendi bacağını sıcak bir mangala tuttu. Yanmış bir şekilde geri döndü, ancak çalışırken kullanabileceği gerçek acıyı tasvir eden bir taslakla.
Gian Lorenzo Bernini, Eserlerinde “Konuşma Benzerliği” Kavramını Popülerleştirdi
Gian Lorenzo Bernini, bir kişinin kişiliğini bir cümlenin veya kelimenin ortasında resmetmenin o kişinin kişiliğini yakalamanın en doğru yolu olduğuna inanıyordu. Sonuç olarak, deneklerinin çoğu konuşurken veya korku, acı veya coşku olsun, başka çığlıklar atarken ağızları açık olarak görünür. Bu tür “konuşan benzerliklerden” biri de Costanza Bonarelli’nin büstüdür. Açık sözlü ifadesi ve konuşurken ağzının açık olması, dönemin kadınlarına yönelik beklentilerle doğrudan çelişir.
Gian Lorenzo Bernini’ nin Sanatını Benzersiz Kılan Vahşi Tutku, Kişisel Hayatını da Etkiledi
Costanza Bonarelli, Gian Lorenzo Bernini için sıradan bir kadın değildi. Bernini‘ nin atölyesinde çalışanlardan biri olan Matteo Bonarelli’nin karısı olan Bernini, ona sırılsıklam aşık oldu. İkisi, Bernini‘ nin Costanza’nın küçük kardeşi Luigi ile yattığına dair bir söylenti duymasına kadar tutkulu bir ilişki yaşadılar. Costanza’nın evine sürpriz bir ziyaret yapan Bernini, ikiliyi Costanza’nın odasından çıplak bir halde çıktıklarını gördü. Öfkelenen Bernini, kardeşini demir bir levye ile öldürmeye çalıştı ve Luigi’nin iki kaburgasını kırdı. Ardından küçük kardeşine kılıçla saldırdı ve Luigi sığınmak için Santa Maria Maggiore kilisesine kaçtı. Ancak Bernini‘ nin öfkesi yalnızca kardeşiyle sınırlı değildi. Costanza’nın evine bir hizmetçi de gönderdi ve hizmetçi yüzünü bir jiletle kesti.
Kaos ortamının ardından Luigi, esas olarak kendi güvenliği için Bologna’ya sürgüne gönderildi. Hizmetçi suçlu bulundu ve hapse gönderildi, Costanza da zina ve fuhuş suçlamalarıyla. Bernini para cezası aldı, ancak Papa VIII. Urban, Bernini evlenmeye razı olduğu sürece cezadan muaf tuttu. Bernini daha sonra Roma’nın en güzel kadını Caterina Tezio ile evlendiğinden, bu pek de korkunç bir ceza değildi. Yeni geliniyle mutlu görünüyor, çünkü cinsel ilişkiye girdiğine dair başka bir kayıt yok. Caterina ile birlikte on bir çocukları oldu.
Gian Lorenzo Bernini’ nin En Erken Eserlerinden Biri, Hareketin Gerçekçiliği Açısından Eşsizdir
Muhteşem üç boyutlu heykel Apollo ve Daphne’de Gian Lorenzo Bernini, zamandaki tek bir andan daha fazlasını yakalamayı başardı. Mit, izleyici eserde hareket ettikçe canlanıyor. Daphne, kişi ilerledikçe yavaşça bir defne ağacına dönüşüyor. Apollo onu durdurmak için belinden yakaladığında, saçları Bernini‘ nin kendisinin bir daha asla tam olarak ulaşamadığını iddia ettiği bir hareket ve hafiflikle etrafında savruluyor.
Gian Lorenzo Bernini’ nin Kendini İlan Ettiği En Sevdiği Eser
1651’de, aşağılanma ve reddedilme onu umutsuzluğa sürükledikten sonra, onu geri çekmeye yardımcı olan komisyon Santa Maria della Vittoria’daki Cornaro Şapeli’nin tasarımıydı . Şapelin odak noktası, azizin üzerinde durduğu bulutun havada asılı kalmasıyla yüzüyormuş gibi bir yanılsama yaratan Gian Lorenzo Bernini‘ nin Aziz Teresa’nın Vecdi’dir . Bernini, bir sanatçının mükemmeliyetçiliğiyle bunu en sevdiği eser ilan etti ve “şimdiye kadar yaptığım en kötü şey” olduğunu söyledi. Eser, sergilediği duygusallık nedeniyle kilisede tartışma yarattı. Ancak, Aziz Teresa’nın kendi deneyimini tanımlamasının doğru bir tasviridir:
“[Melek] “[altın mızrağının alevli ucunu] kalbime birkaç kez sapladı, böylece bağırsaklarıma kadar işledi. Mızrağı çıkardığında sanki onları da çıkarmış gibi göründü ve beni Tanrı’ya olan büyük bir sevgiyle tamamen alevlenmiş halde bıraktı. Acı o kadar şiddetliydi ki birkaç kez inlememe neden oldu. Bu yoğun acının tatlılığı o kadar uç noktadaydı ki bitmesini istemek mümkün değildi ve ruh Tanrı’dan başka hiçbir şeyle yetinmiyordu. Acı fiziksel değil ruhsal bir acıydı, bedenin de bunda bir payı vardı – aslında büyük bir payı vardı.”
1- Barok Dönemi Resim Sanatı incelemek için TIKLAYINIZ
2- Barok Dönemi Mobilya Sanatı incelemek için TIKLAYINIZ